5.5 Handgebaar

Handgebaar aanleren

Hoe: Je houdt een vlakke hand zijwaarts in de richting van de hond, waarbij je de hond niet aankijkt. De handrug rust tegen je dijbeen en je palm is ontspannen open en wijst naar je hond toe. Je kijkt zelf weg van de hond en houd je lijf ook iets afgedraaid van de hond. Je maakt dus ook geen oogcontact en je zegt er niets bij. Als de hond blijft liggen dan beloon je daar ook niet voor. Het is namelijk geen cue. Je geeft alleen aan dat jij het overneemt, dat er niets voor je hond gaat geburen en er niets van de hond verwacht zal worden. Dit “stop-met-wat-je-van-plan-bent-gebaar” is een universeel gebaar dat door bijna alle dieren wordt begrepen. Gebruik dit bij alles, als je hond dit eenmaal doorheeft kun je dit makkelijk in alle situaties toe gaan passen. Sta je op en wil je dat de hond zijn eigen ding blijft doen, dan maak je het handgebaar. Door dit goed toe te passen weten ze dat er niets gaat gebeuren en kun jij het overnemen.

Wat: Uit onderzoek is gebleken dat wanneer een begeleider opstaat om wat voor reden dan ook, de hartslag van je hond altijd omhoog schiet want hij verwacht dat er iets gaat gebeuren. Gaan we wandelen, krijg ik wat lekkers uit de keuken enz. Wanneer je het handgebaar maakt blijft de hartslag in standje rust en zal niet oplopen, je hond weet dat er nu niets gaat gebeuren en kan dus kalm blijven liggen. Kortom je hond ervaart geen stress en jij kunt doen wat je moet doen. Oefen dit gebaar eerst in huis, dan in de tuin, dan bouw je langzaam op naar buiten tot je het overal kan toepassen. Na ongeveer drie weken flink oefenen zal je hond doorkrijgen hoe het werkt en kun jij dit toe gaan passen in het dagelijkse leven.

Ga je wel wat met je hond doen of mag er interactie zijn dan maak je het niet. Je hond mag natuurlijk ook gewoon interactie maken met jou, je wilt je hond niet heel de dag negeren. Het gaat ook hier weer om een mooie balans als de hond het gebaar eenmaal kent. Doe je het soms wel en soms niet dan kun je het niet goed aanleren.

Wanneer zou je het handgebaar kunnen maken:

  • Baby op schoot
  • Naar de wc gaan
  • Thee zetten
  • Bezoek komt binnen
  • Je staat op
  • Als je met iemand knuffelt
  • Langs je hond loopt
  • Naar een andere ruimte gaat
  • Altijd als je hond gewoon rustig mag liggen



Handgebaar aanleren: Begin direct met oefenen, Sta je op en heb jij niets van je hond nodig en ga je niet met je hond aan de slag maak dan het handgebaar. Al ga je een glas water gaat halen, maak het gebaar. Hoe consequenter je het oefent hoe eerder je hond het door heeft.

“Begeleider staat op en maak het gebaar, ik weet dat ik niet hoef te reageren want er gaat toch niets gebeuren wat mij aangaat.”

Als de hond dit eenmaal in zijn systeem heeft kun je makkelijk tussen jouw hond en een prikkel gaan staan en laten weten dat jij het overneemt. Als je hond aan het blaffen is bij het raam, ga dan tussen de hond en de prikkel staan en maak het gebaar. Maar ook tijdens het wandelen wanneer je hond passerende mensen, fietsers of andere honden spannend vindt, maak het handgebaar. Vooral bij zeer waakse rassen is het aan te raden dit zo vroeg mogelijk toe te gaan passen. Laat je hond weten dat jij de leiding neemt en het wel regelt!.

Let op! Met je hand recht naar voren staan is een afkap signaal, dit gebruik je niet voor hetzelfde doeleinde. Dit is een stop teken als je jouw hand recht naar voren steekt met handpalm naar je hond. Dit handgebaar is om te laten weten dat je niet samen gaat doen nu en er geen interactie komt. Je hond kan je best wel een volgen maar weet dan dat er verder niet zal gebeuren en daarom zal je hond steeds meer e aker gewoon zijn rust kunnen nemen.

Voorbeeld: Je loopt naar je tuin, je staat dus op en maakt het handgebaar. Mocht je hond je nu toch rustig volgens dan is dat oké natuurlijk. Je hond komt misschien lekker rustig buiten liggen gezellig bij je. Misschien komt je hond daarna ook een lekker aaitje halen, dat mag dan gewoon. Wil je dat even niet omdat je bezig bent dan kun je het signaal even maken. Ga dan wanneer het wel kan even de interactie aan met je hond, contact maken is ook gewoon heerlijk natuurlijk. Het signaal is niet om geen contact meer te maken maar om je hond te laten weten dat er verder niets gaat gebeuren en hij leert meer rust te kunnen nemen.

Voorbeeld: je bent aan de telefoon en je hond komt naar je toe, maak dan het handgebaar en draai je wat af. Je zet zo tegen je hond non-verbaal, nu even niet ik ben heel even bezig. Ga je er wel op in dan leert je hond dat dit wat oplevert en kan het zich herhalen. Handgebaar aanleren is dus zeggen; nu even niet bijvoorbeeld.

Voorbeeld: Je hond ligt lekker te slapen en jij moet naar de wc, sta even op en maak het handgebaar. In het begin kan het zijn dat je hond nog van de bank af komt vooral als je en jonge hond hebt, maar als er na het handgebaar niets meer komt verder aan interactie dan zal de hond leren zijn rust te gaan houden want er komt toch niets. Op deze manier kan je jouw hond leren om kalm en ontspannen zijn eigen ding te blijven doen. Dus steeds vaker gewoon lekker te blijven liggen.

Voorbeeld: Bezoek loopt naar de wc en maakt het handgebaar, je hond heft nu geleerd dat als iemand dit signaal maakt deze de hond met rust laat. De hond weet dan dat er geen interactie zal komen en dat maakt de situatie voorspelbaar. Het geeft rust en controle. 

Het handgebaar heb ik ook gebruikt bij het leren alleen thuis blijven van mijn honden

Wat ik deed was:

  • Gebruik het als je naar een andere ruimte gaat en kom weer terug
  • De hond hoort en ziet je en weet waar je bent (geeft zekerheid)
  • Doe dit voor een bepaalde tijd tot je merkt dat het in huis goed gaat. Ik deed dit wel 10 – 20 keer per dag
  • Als de hond comfortabel is met het lopen in huis, dan kun je een deur sluiten (heel kort) en weer openen en kom weer terug
  • Gebruik het handsignaal telkens als je op gaat staan en ergens anders naar toe gaat lopen in huis
  • Niks zeggen verder – alleen handsignaal gebruiken
  • Handsignaal -> dan weglopen
  • Handsignaal, door de voordeur, en weer naar binnen, zonder de deur te sluiten
  • Af en toe eens door de voordeur, sluit de deur voor 1 sec en dan terug naar binnen
  • Ga door de deur, blijf daar 2-3 sec en weer naar binnen
  • Geleidelijk een beetje langer, elke keer
  • 2-3-4-5 keer per dag oefenen door de voordeur te gaan met gesloten deur
  • Geen gedoe over het weggaan en geen gedoe over het terug-, binnenkomen/thuiskomen
  • Zeg kalm ‘hallo’ als je weer binnen bent en hervat je bezigheden in huis

De hond moet zich bij elke stap op z’n gemak voelen, voordat je verder gaat naar de volgende stap. Als je het punt hebt bereikt waarbij de hond 30 minuten alleen kan zijn, is het meestal oké om af en toe wat langer weg te blijven. Dit is een manier waarop ik het mijn honden heb geleerd, mijn honden hadden geen verlatingsangst en hebben zo alleen thuis leren zijn. Heb je een hond met extreme verlatingsangst dan is het verstandig om hier met een bijgeschoolde professional 1:1 mee aan de slag te gaan. Mijn hond Nova heb ik geadopteerd bij 7 maanden en ze zat dus in een angstfase (In mijn boek je hond beter begrijpen praat ik over angstfases) Ze was net bij mij en het eerste wat ik heb gedaan is werken aan haar band met mij, rust en routine en vertrouwen in de omgeving opbouwen. Ik begon stapje voor stapje in huis te bewegen en langzaam heel kort uit zicht en dit bouwde ik op, op haar tempo en kunnen. Steeds wat langer weg in huis en toen langzaam ook buiten de deur. Voor Sir James als puppy hetzelfde en ook bij mijn poes Lux. Ik heb er ruim de tijd voor genomen en met een paar maanden konden ze alle drie steeds meer en langer alleen zijn. Het handgebaar is mijn basis geweest om ze dit aan te leren en werkt met groot succes voor de meeste honden die in de basis geen angst hebben om alleen thuis te zijn.

Liefs, Nadieh