Treat and Retreat, een spel voor het opbouwen van zelfvertrouwen bij verlegen of angstige honden
Wat: Met deze oefening gaan we de hond belonen om zelf te kijken naar de prikkel en onderzoekend gedrag te vertonen. De hond mag zelf bepalen hoe hij dit doet. De hond heeft hierdoor controle over de situatie. Controle geeft zekerheid en dat is goed voor het zelfvertrouwen. De hond mag dus als het ware ja of nee zeggen, ja: ik zoek toenadering of nee: ik wil geen contact. De hond mag ook een korte pauze inlassen om te herstellen en observeren, wanneer de hond pauze neemt laat je hem ook volledig met rust. Pauze kan op verschillende manieren ingelast worden, let goed op de lichaamstaal van je hond en zoek uit hoe hij dit aangeeft. Komt de hond daarna weer toenadering zoeken kunnen we weer verder oefenen op zijn ja of nee teken.
Niet: Je lokt de hond nooit met snoepjes en voert ook niet direct uit de hand, snoepje worden achter of langs de hond gerold. Wanneer je de hond lokt met een voertje in de hand dan kan het zijn dat de hond over zijn eigen grenzen heen gaat, zich na het aanpakken van het snoepje rot schrikt en dan sta je weer 1-0 achter. Sommige honden zijn namelijk zo gemotiveerd door voedsel dat ze er dingen voor doen die ze eigenlijk niet fijn vinden. Daarom geef je een bange of onzekere hond nooit een voertje uit de hand. Dit gaat dan over bezoek natuurlijk. De meeste honden zijn wel gewoon oké met hun eigen mens. Maar mocht je net een hond hebben geadopteerd bijvoorbeeld dan is deze oefening ook voor jou als nieuwe begeleider geschikt als je hond nog onzer is.
Hulp vragen: Spreek af om met iemand te oefenen en geef vooraf duidelijke instructies aan de persoon die je komt helpen, oefen eerst met een makkelijke prikkel. Iemand die de hond al een beetje kent of waarvan je weet dat deze het minst spannend zal zijn. Als die prikkel goed gaat kun je het steeds moeilijker maken. Oefen op wekelijkse basis en zorg voor voldoende rust tussendoor. De hond moet kunnen herstellen weet je nog uit de eerdere modules? Na training is het belangrijk dat de hond kan rusten, zo kan die alles goed verwerken.
Bezoek: Wanneer de prikkel aka bezoek wat je hond spannend vindt binnenkomt negeert deze de hond compleet. Geen oogcontact en houd zijn lichaam iets schuin afgedraaid van de hond. De prikkel beweegt beheerst en kalm en maakt het handgebaar terwijl deze loopt, het handgebaar kun je in de volgende video van deze module leren met ducument erbij. Laat hem plaats nemen aan een hoge tafel, dit is minder bedreigend voor de hond. Zorg dat er voertjes klaar liggen bij de prikkel. Laat de prikkel met de rug naar de hond toe zitten wanneer je merkt dat de hond het heel spannend vindt, dit geeft de hond meer rust. Later na verschillende oefeningen kun je kijken of omdraaien mogelijk is, eerst zijwaarts en dan volledig omgedraaid. Daarna kun je het staand uit proberen en uiteindelijk met beweging. Je kan het binnenkomen van bezoek doen zoals we eerder hebben besproken in deze module.
Niet aanraken: Wanneer de hond komt snuffelen haal je hem niet aan en je maakt geen oogcontact, de hond wil alleen informatie verzamelen en dit is geen uitnodiging van de hond om aangehaald te worden. Maak geen onverwachte bewegingen. De prikkel rolt voorzichtig een snoepje van zichzelf weg. De hond kan zo afstand nemen, dus even uit de situatie gaan en dat is dan meteen beloning één, meer ruimte en dan het snoepje pakken, beloning twee. De hond bepaalt dus dat hij gaat kijken, dit is dus de ja en wordt beloond voor dit gedrag. Zo blijf je dit herhalen, de hond komt kijken, de prikkel rolt het snoepje van zich af. Dit kan van dichtbij zijn maar ook met een beetje afstand, zo lang je merkt dat de hond interesse toont, nieuwsgierig is mag de prikkel een snoepje van zich af rollen.
Nee zeggen: Neemt de hond afstand, oortjes naar achter en negeert de prikkel of je ziet dat de hond er weg van wil komen, dus de nee geeft, dan doet de prikkel niets en negeert de hond compleet en blijft zitten waar die zit, sta niet op en geef de hond de ruimte. Het kan helpen deuren naar andere ruimtes open te zetten zodat de hond weg kan, dit geeft een kalmer gevoel voor de hond en deze zal zich minder snel in een hoekje gedreven voelen. De hond kan ook een pauze inlassen. Dit kan zijn in de buurt liggen of zitten van de prikkel en gewoon observeren, en dat de hond dan kort daarna weer herpakt en komt kijken. Hoe de hond reageert is van de voren niet te zeggen. Bij de ene prikkel zal de hond meer reageren als bij de ander. Het ligt er ook aan hoe de dag verlopen is en hoe vol het stressemmertje al zit. Wat er ook gebeurt, de prikkel negeert de hond! Als de hond ooit zou kiezen aangehaald te willen worden door die prikkel dan zal deze dat duidelijk kenbaar maken, kijk goed naar de lichaamstaal en ben er ook zeker van dat de hond het ook echt wil. Hou dan altijd de vijf seconde regel in gedachten.
Vijf seconde regel:
Wanneer oefenen in huis te heftig is voor je hond kun je eerst buiten beginnen met oefenen. Lijn je hond aan, het liefst met een drie of vijf meter lange lijn. Zoek dan uit wat de voor de hond een veilige afstand is naar de prikkel toe. Dit is de afstand waar van af de hond niet reageert op de prikkel. Vanaf die afstand ga je rustig oefenen met treat and retreat. Is de afstand nog te ver weg voor de prikkel om voertjes te kunnen weg rollen dan mag jij als begeleider dit zelf doen. Kijkt de hond rustig naar de prikkel en toont hij interesse dan rol je een snoepje weg van de prikkel en loop een paar passen mee naar achter. Wil de hond even pauze en weg-snuffelen of wat anders doen geef hem hier dan ook de tijd voor. Ook hier telt weer dat de hond ja of nee mag zeggen en een pauze in mag lassen. De hond heeft controle over het contact leggen. Probeer steeds iets dichterbij te komen, maar wel binnen de veilige zone van je hond. Houd goed de lichaamstaal van de hond in de gaten, wil deze verder weg dan doe je dit. Vervolgens weer dichterbij dan stap je meer naar voren. Houd ook hierbij de sessies niet te lang en stop op het hoogtepunt.
Gaat het een keer mis
Wanneer het toch een keer misgaat en de hond schiet in de stress haal hem dan meteen uit de situatie. Vergroot de afstand!! En beloon pas weer wanneer de hond kalm is en kalm kijkt naar de prikkel. Even lekker uitschudden en een feestje in het gras. De patroonspellen komen ook hier vaak weer mooi van pas. Gaat je hond zelf t snel dichtbij dan kun je het attentie signaal maken en de afstand wat vergroten. Als een hond te dichtbij een spannende prikkel is dan wordt het een magnetisch veld en je hond wordt juist aangetrokken tot de enge of spannende prikkel en zal er op afgaan om controle terug te pakken, althans een poging te doen. Dit pakt meestal niet zo goed uit dus als je merkt dat je hond te snel gaat begrens je hem voor zijn eigen bestwil. In mijn boek: Je hond beter begrijpen kun je meer lezen over het aanhouden van de veilige afstand.
Geen controle: Wanneer je geen controle hebt over een prikkel stel je hond hier dan ook niet aan bloot tijdens de trainingsperiode, dit om terugval te voorkomen. Oefen doen we alleen in een gecontroleerde omgeving zodat we succes kunnen behalen. Oefen ook niet te lang aan een stuk door, en stop altijd op het hoogtepunt. Wanneer je geen controle hebt over je prikkel zet de hond dan in een andere ruimte waar deze zich prettig voelt. Zorg dat de hond daar al bekend is en tot rust kan komen wanneer hij daar moet blijven. Kondig je training/het spel van tevoren aan, aan je hond en zeg ook wanneer het klaar is. Dat geeft duidelijkheid. Klaar is dan ook echt klaar natuurlijk.
Voorbeeld video
I GOT IT!!: Wanneer je hond het heel goed kan, dit spel, dan zul je merken dat je in een soort grensgebied zult komen. Je hond vindt het leuk en zal meer en meer het spel initiëren. Let dan op de dunnen grenzen als ik denk dat ik het leuk vind maar ben nog niet heel zeker -> Je hond kan dan zelf weer grenzen verleggen op een snel tempo. Of: Je hond gaat je bezoek trainen -> het is zo leuk dat je hond aangaat sturen met blaffen of opspringen -> Dit gedrag beloon je niet natuurlijk ander wordt de hond de trainer en leert hij jou als ik blaf geef jij voer. In dat geval roep je hond bij je met heet attentie signaal maak het stop signaal, bijvoorbeeld met je handen en zeg KLAAR. Geef je hond iets lekkers te knabbelen zodat hij weer kan zakken.
Toch vieren we het stil van binnen als de hond streken begint te laten zien want dit betekent dat hij beter in zijn vel zit. Hij komt uit zijn schulpje en durft meer. Dat is een prachtig overgangspunt en we begeleiden onze lieverd dan ook hier weer liefdevol in.
Heel veel plezier met oefenen en geniet ervan.